انارک، يکي از بخشهاي شهرستان نائين است که در شرق استان اصفهان واقع شدهاست. احتمالاً اين شهر در زمان ساسانيان، واحهاي بر سر راه معدن سرب و نقره نخلک بودهاست. دورههاي پس از آن، يعني در زماني که ديگر معدن نخلک به معادن متروک بدل گشته بود، انارک يک شهر ارتباطي بين جنوب و مرکز به شمال ايران بشمار ميآيد, خط سيري که از نائين شروع و به انارک , خور , طبس و سپس مشهد منتهي ميشود. بناي اولين خشت انارک را به اعتبار سخني منقول، به زمان شاه عباس منسوب ميدارند. تنها سند معتبر راجع به ساخت و سازهاي انارک , نامه ميرزا تقي خان اميرکبير مبني بر پرداخت وجهي براي ساخت قلعهاي به منظور تأمين امنيت محل از دستبرد راهزنان خطاب به کدخدايان انارک ميباشد. بقاياي برج و بارو, در و دروازه, کوچه و پسکوچههاي باريک و پرپيچ و خم اين شهر نشان از انديشة امنيتي- دفاعي در ساخت بافت شهر دارد. اين مجموعه شامل کاروانسرا, مسجد جامع, حمام, حسينيه و خانههاي مسکوني است که هريک با بهره گيري از معماري سنتي ساخته شدهاند. کالبد قديمي انارک، شامل هفت محلهاست که بر اساس وضعيت طبقاتي، موقعيت مکاني و کاربري محلات نامگذاري شدهاست و شامل محلات بيابانک, بيک علي, حصار, عرب ها, سراب, قافله گاه و جوباره ميگردد. بادگيرهاي بلند و زيبا, صفههاي دلنشين رسمي بنديها و تزئينهاي اجرکاري, فضاهاي داخلي و خارجيِ بناها را مزين نمودهاند. در اين مقاله بافت سنتي و معماري روستايي کوير با تکيه بر آثار و بناهاي تاريخي مورد بررسي و معرفي قرار گرفتهاست.
جاذبههاي تاريخي و معماري
مسجد جامع انارک: اين مسجد جامع محمد رضا نيز معروف است به محله سراب، کنار چشمه آب انارک واقع شده است. باني اين مسجد شخصي به نام محمد رضا و تاريخ بناي آن درسال 1181ه.ق، مقارن با حکومت زنديه در ايران است. اخيرا جهت استحکام مسجد، ديوارهاي آجري آن را با سنگ ساختماني و سيمان روکش کردهاند که به زيبايي و اصالت بنا آسيب فراوان وارد آمده است.
مساجد ديگر انارك عبارتند از مسجد حاج محمدرضا، زکريا و يک حسينيه.
کاروانسراها
کاروانسراي انارک: اين کاروانسرا به چهار ايواني است و در محله رباط قرار دارد و در دوران قاجار به دست حاج محمد ولي ساخته شده است. در ضلع شرقي کاروانسرا کتيبه اي بر سنگ مرمر با خط نستعليق نوشته شده که به تاريخ 1310 ه.ق و به باني اشاره ميکند.
رباط مشجري: اين رباط با وسعتي معادل 1000 متر مربع از آثاري زيباي انارک است که بين راه قديم چوپانان به انارک، واقع شده است مصالح آن آجر و سنگ است و در تاريخ 1301 ه.ق به دست حاج مهدي انارکي ساخته شده است.
بافت انارک: انارک از هر سمت چشم اندازي متفاوت دارد. از کنار جاده، برج و باروي شهر ديده ميشوند که بالاي کوه برجي بلند قرار گرفته و ديوارها و حصار شهر از کوه سرازير شده و پيرامون شهر چرخيده است. از سمت شمال، شهر انارک انگار رديف بيپاياني از بادگيرها است که همگي رو به شمال ايستادهاند تا هوايي خنک به خانه ها ببرند. خانه هاي بافت قديمي انارک از پلان خاص و واحدي پيروي نمي کند بلکه بنا به مقتضيات موقعيت مکاني و ميزان زمين ساخته شده اند. در اين خانه بادگير عنصر اصلي خانه است. در خانه هاي عياني و بزرگ بادگير بر روي صفه (ايوان بزرگ خانه) قرار دارد و در خانه هاي کوچک بادگير بر روي يکي از اتاق ها قرار گرفته است. اتاق ها به سبک طاق و چشمه و در دو طرف حياط بنا شده اند. در بيش تر خانه ها از آجري کاري به عنوان پنجره و نرده استفاده شده است و تمام اتاق ها داراي طاقچه هستند. بيش تر خانه هاي انارک (بخصوص خانه هاي عياني) به دست معماران اردکاني و يزدي ساخته شده اند. متأسفانه تخليه شدن خانه هاي قديمي انارک و مهاجرت ساکنين آن ها به شهرک نوساز (در غرب انارک) موجباب تخريب بافت قديم شهر و ويراني آن ها را فراهم کرده است.
حداکثر جمعيت اين بخش را کارگران معادن که از نقاط مجاور به اين منطقه مهاجرت کرده اند تشکيل مي دهند
زباني که در انارک به آن صحبت ميشود زباني بينابين فارسي دري و زبان زرتشتي است..
۲/۲۲/۱۳۸۷
خلاصه اي از بناي اوليه انارك
۲/۱۴/۱۳۸۷
اتمام دو پروژه
شنبه 14 ارديبهشت 1387
عملیات طراحی و اجرای نصب تابلوهای ورودی و خروجی شهر به سمت مشهد مقدس و همچنین نصب تابلوهای دروازه ای و تابلوهای ترافیکی برون شهری با اعتباری بالغ بر 150 میلیون ریال و همچنين پروژه ساخت بلوار ورودی شهر انارک به سمت نائین (کوثر) به طول 2800 متر شامل زیر سازی ، جدول گذاری ، اجرای آسفالت گرم و همچنین رنگ آمیزی ترافیکی جداول با هزینه ای بالغ بر سه میلیارد ریال با مشارکت اداره کل راه و ترابری استان اصفهان به بهره برداری رسید.
منبع : سايت شهرداري انارك
اشتراک در:
پستها (Atom)